Marleen Evenepoel: ‘Zonder bomen geen forêt’
Het leek alsof het vagevuur likte aan de Notre-Dame. Eeuwen geschiedenis gingen samen met het houten dak en de majestueuze torenspits in vlammen op. Naar schatting waren er 1.300 volgroeide eiken nodig voor de constructie, die niet voor niets de bijnaam ‘la forêt’ heeft. Einde verhaal, tijd voor staal? Maar je kan van de Notre-Dame geen nieuwe Eiffeltoren maken, toch?
Het zal niet eenvoudig zijn om een draagvlak te vinden bij natuurliefhebbers voor een reconstructie uit hout. Het equivalent van een groot eikenbos oogsten voor een nieuw dak, is dat geen ecologische hoofdzonde? Onze ervaring met natuurbeheer leert dat dat niet noodzakelijk zo is.
Om de klimaatopwarming af te remmen, moeten we de CO2-uitstoot verminderen én de CO2-opslag versterken. Van alle planten zijn bomen het best in koolstofdioxide opnemen en omzetten in biomassa. En bossen zijn daarin meesters. Waarom zouden we dan bomen kappen voor houtproductie? Steen, cement, beton, staal, kunststof: de alternatieven liggen voor het grijpen. Maar de grote CO2-kosten die ermee gepaard gaan, worden vaak vergeten.
We kappen uitsluitend op basis van gegronde redenen. Daarbij kappen we soms ook oude bomen, omdat zij minder CO2 opnemen. Hun CO2-opslag bereikt een hoogtepunt als ze zo’n honderd jaar zijn. Als je je afvraagt waarom we soms oude bomen verwijderen, zit daar dus het antwoord. We planten daarna nieuwe bomen. En die optimaliseren op hun beurt weer de opname van CO2. Gunstig voor het klimaat en de natuur.
Een oude boom verloren laten gaan zou jammer zijn, of zelfs dom. Want als we dat hout gebruiken voor adembenemende constructies als de Notre-Dame, dan blijft de opgeslagen CO2 decennialang vastzitten. Ter herinnering: het eiken dakgebinte van de Notre-Dame hield achthonderd jaar stand. Achthonderd jaar onderdak voor tonnen koolstofdioxide. Achthonderd jaar geleden werden er bomen gekapt, anderen kwamen in de plaats. En ook die hebben ondertussen massaal CO2 vastgehouden. We stoppen ook niet met andere oplossingen te zoeken die de natuur ten goede komen. Het oude hout kan worden hergebruikt in de vorm van hout voor meubilair of grote woningen. Ecologisch, want in vergelijking met de klassieke bouwmaterialen, is er voor de verwerking van hout aanzienlijk minder energie nodig. Plus, we reduceren het aantal schadelijke stoffen.
Dus pleiten wij voor een waarheidsgetrouwe kopie van de Notre-Dame. Een houten reconstructie in al haar glorie. Maar dan wel een brandveilige versie, zoals in de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal in Brussel. De beste en meest klimaatvriendelijke oplossing – op voorwaarde dat het hout afkomstig is uit bossen waar een doordacht en planmatig bosbeheer werd gevoerd.
Bron: De Standaard