Mark Van de Voorde: ‘Niet bekwaam voor een pint, wel voor de dood?’
Alcohol verbieden tot 18 jaar? In Nederland is het ervan gekomen. In ons land had de overheid al een voorstel hierover klaar, maar er komt geen alcoholverbod tot 18 jaar. De politieke partijen waren niet enthousiast. Dat er wel even aan gedacht werd, betekent dat het idee wel leeft in de samenleving.
Een ander idee met betrekking tot minderjarigen leeft ook. Over dat idee zijn sommige regeringspartijen (liberalen en socialisten) wel enthousiast. Zo enthousiast dat ze desnoods een wisselmeerderheid bij elkaar willen harken bij de oppositie, waar een partij (N-VA) al liet weten daar desgevallend toe bereid te zijn. Waar ze dan zo enthousiast over zijn? Over euthanasie voor minderjarigen.
In Nederland, waar per komende 1 januari het alcoholverbod voor minderjarigen wordt opgetrokken tot 18 jaar, kan een minderjarige euthanasie vragen vanaf 12 jaar. Je mag dus zes jaar eerder uit het leven stappen dan een avondje stappen met een pilsje in de hand. Gaat een normaal mens daarbij niet even met de ogen knipperen?
Comazuipen
Dat een kleine groep jongeren zich wel eens in coma zuipt, is een feit. Je zou denken dat zo’n excessief alcoholgebruik misschien gecorrigeerd kan worden door voorlichting en opvoeding. Volgens de Nederlandse politiek, gesteund door de meerderheid van de bevolking, blijkbaar niet. Alleen verbod is een oplossing.
Blijkbaar is in de ogen van sommige politici een zeventienjarige niet voldoende wilsbekwaam om te zeggen dat hij genoeg opheeft. Daarentegen is voor andere politici (of dezelfde) een twaalfjarige wel voldoende wilsbekwaam om te zeggen dat, in bepaalde omstandigheden van ziekte en lijden, het genoeg is geweest met het leven. Ook dat vindt de meerderheid van het Nederlandse publiek oké, en bij ons wellicht ook.
Moeten we ons niet eens grondig afvragen waar we mee bezig zijn? Wie, weg van alle hitsig debat, de zaken nuchter bekijkt, schudt vol onbegrip het hoofd. Hoe ethisch verward en hoe ideologisch gebrainwasht moet een samenleving wel zijn dat zij het recht om, in de zotte jaren van experimenteren met het leven, een paar pinten te drinken eigenlijk gevaarlijker acht dan de vrijheid om, in die zelfde onzekere jaren van zoeken naar de zin van het bestaan, te vragen om het leven te beëindigen!
Wils(on)bekwaam
Er is over de wilsbekwaamheid van jongeren al veel geschreven. Dat is uiteraard een van de moeilijke ijkpunten in het nieuwe euthanasiedebat. Enerzijds begrijpen kinderen niet echt wat de dood is en beseffen ze dus de draagwijdte niet van hun vraag om dood te willen zijn. Anderzijds kan de puberteit sowieso jongeren existentieel overhoophalen, dat het niet duidelijk is wat nu eigenlijk hun vraag aanstuurt om het leven te laten stoppen.
Maar zelfs al zou die wilsbekwaamheid voldoende duidelijk en helder zijn, wat evenwel twijfelachtig is, dan nog is de vraag naar euthanasie van minderjarigen totaal in tegenspraak met de plicht van de samenleving om kinderen en jongeren te beschermen.
Niet voor niets kent het recht het begrip van de meerderjarigheid (en dus van de minderjarigheid). Voor veel zaken, die alvast minder ingrijpend zijn dan de dood, vinden we terecht dat wie geen 18 zijn, niet over voldoende zelfstandigheid en beslissingsvermogen beschikken, onder meer voor het sluiten van contracten en om te gaan werken…
Vreemde logica
Veel jonge mensen kunnen nochtans best wilsbekwaam genoeg zijn om daar een mening over te hebben. Menig jongere van vijftien bijvoorbeeld vindt dat hij wel in staat is om een contract af te sluiten voor zijn bandje. Nogal wat jongeren zijn er zelfs heel diep van overtuigd dat gaan werken voor hen veel leuker en vooral veel lucratiever zou zijn dan schoollopen. Er zijn zeker veel jongeren die van het recht gebruik zouden maken om contracten te sluiten en te gaan werken in plaats van te studeren, als ze daar de mogelijkheid zouden toe hebben.
Toch menen wij terecht dat zij dat recht niet hebben. Daarom noemen we hen ook minderjarig. Omdat we hun toekomst willen openhouden, menen wij dat zij hun toekomst niet mogen hypothekeren. Maar voor de vraag naar euthanasie zouden wij wel bereid moeten zijn om jongeren hun eigen toekomst af te laten sluiten, definitief dan nog. Bizar!
Wij menen ook dat, gezien de bescherming waar kinderen en jongeren recht op hebben, ook anderen hen niet kunnen dwingen om in een contract te stappen of om hen van school te halen voor een baan. Maar voor de aanvraag van euthanasie zouden we wel ouders betrekken, wat in wezen (vooral bij kinderen) erop neerkomt dat volwassenen misschien wel minderjarigen dwingen om uit het leven te stappen. Vreemde logica.