Jo Hanssens: ‘We bestrijden het kwaad met het goede’
Deze woorden aan het einde van een opmerkelijke brief van de jonge Noor, Ivar Benjamin Ostebo is bijzonder nieuws. In een vaak harde wereld, in dit geval oog in oog met de afschuwelijke feiten door Anders Behring Breivik gepleegd, mag deze manier van kijken en reageren een wonder heten.
In ons dagelijks taalgebruik, o.m. in het kader van de rechtsspraak voor ernstige criminele daden, wordt het woord « gerechtigheid » meestal gebruikt om te pleiten voor de zwaarst denkbare straf. Hier krijgen we een heel ander geluid te horen. Wat bezielt deze jongeman? Vanwaar haalt hij de kracht om geen kwaad met kwaad te vergelden, maar kwaad te beantwoorden met het goede?
Ivar Benjamin Ostebo doet ons nadenken. Waar staan wij ? Wat geef ik als antwoord op groot onrecht ? Gelukkig werd in de nasleep van de gruwelijke bomaanslag en de niets ontziende moordpartij die er op volgde ook bij ons gepleit voor een antwoord zonder geweld, voor meer verdraagzaamheid en aanvaarding van de andere als andere. De Noorse premier ging zijn bevolking voor in een rustige vastberadenheid ten gunste van een open multicultureel samenleven zonder geweld en zonder minachting van de andere.
Er is geen andere weg om de dodelijke cirkel van onverdraagzaamheid en diabolisering van medemensen te doorbreken dan tolerantie, respect en mededogen. Spreken in haattermen over ‘de anderen’ (wie die anderen ook zijn) en ‘de anderen’ fanatiek opsluiten in een wit-zwart schema werkt als een sluipend gif, draagt reeds geweld in zich en inspireert de geesten en de harten van sommigen onverhoeds tot daadwerkelijk moordend geweld.
De enige weg terug uit het geweld is kwaad met goedheid beantwoorden zoals Ivar Benjamin Ostebo getuigt. Het is de weg van weerbaarheid en van dialoog met de andere die zelfs een vijand kan zijn. De jonge Noor Ivar zal ongetwijfeld ook pijn, verdriet en boosheid kennen, maar niet als laatste woord. We kunnen zijn brief afdoen als naïef en te simpel. We kunnen echter ook kiezen voor de mogelijkheid en de kracht van een vernieuwend handelen zonder geweld op de plaats waar we zelf leven, wonen en werken. Er zijn dergelijke voorbeelden overal ter wereld. Nelson Mandela heeft er ons onlangs nog aan herinnerd bij zijn 93ste verjaardag.