Kolet Janssen: ‘Heupwiegen met rode lippen’
Ons jaar puilt uit van de ‘dagen’ of ‘weken’ voor één of ander nobel doel: hartpatiënten, pleegzorg, kinderrechten, iedereen heeft zijn week of dag. Maar één van de bekendste blijft toch Vrouwendag.
Gaat het bij de andere themadagen of –weken steevast om minderheden, dan is dat bij Vrouwendag helemaal niet het geval. Vrouwen zijn ongeveer de helft van de wereldbevolking, al mogen ze in sommige landen minder buiten komen dan mannen. Maar ze zijn er wel, en ze verzekeren in belangrijke mate het voortbestaan van het menselijk ras. Een zwangerschapsstaking zou drastische gevolgen hebben. Vrouwen zijn dus onmisbaar. Bovendien zijn vrouwen in grote delen van de wereld steeds beter in staat om voor zichzelf op te komen. De plekken waar vrouwen geen gelijke rechten hebben, worden gelukkig langzaam maar zeker zeldzamer. Zeker in ons land kunnen we ons permitteren om wat lacherig te doen over Vrouwendag.
Strijken en de rest
Toch is het allemaal nog heel recent en dus ook broos. Niet langer dan één generatie geleden mochten vrouwen niet studeren. Als ze getrouwd waren, mochten ze zelfs niet buitenshuis werken. Hun echtgenoot was het gezinshoofd, ook al was hij veel minder thuis dan zij. Zelf heb ik nog meegemaakt dat mijn echtgenoot een brief van de bank kreeg om hem te waarschuwen, toen ik een bankrekening opende. In het omgekeerde geval gebeurde dat niet. Ik leerde mijn zonen strijken, maar ook nu nog scoren zij daarmee in hun (vrouwelijke) vriendenkring, omdat het zo uitzonderlijk is.
De ommekeer in onze hoofden voltrekt zich veel langzamer dan die in de wet. En de gevolgen daarvan zijn vaak veel taaier: moeders met schuldcomplexen als ze hun kind naar de crèche brengen, en tegelijk moeders met schuldcomplexen als ze hun carrière tussen haakjes zetten voor hun gezin. Het is moeilijk om na al die eeuwen van vaste rollenpatronen een nieuw leven uit te vinden en je daar ook nog happy bij te voelen. Het is zoeken voor vrouwen, maar ook voor de hen omringende mannen. Ook zij moeten opnieuw hun plaats vinden.
Heupwiegend
Zo’n Vrouwendag is daarvoor elk jaar een ankerpunt. Op zo’n dag voel ik me meer vrouw dan anders. Ik steek mijn kin wat hoger in de lucht. Ik knik naar alle vrouwen die ik op straat ontmoet. We doen het toch maar, zonder veel duidelijke voorbeelden, elke dag opnieuw. Dingen relativeren die eeuwenlang tot het domein van de vrouw werden gerekend: zorg voor kinderen en huishouden, er aantrekkelijk uitzien, het gezellig maken. We laten ons niet meer daartoe beperken en we kiezen een vak om ons in uit te leven, net zoals mannen. We proberen alle verschillende gebieden in ons leven tot een eenheid te brengen, met vallen en opstaan. En we doen dat allemaal op onze eigen, vrouwelijke manier. Heupwiegend, met een zwaai van onze haren en met rode lippen, gestift of naturel. Meerstemmig, elk met onze eigen inbreng. De wereld kan er alleen maar beter van worden!