Steven Van Hecke: ‘Hou eens op de EU te bashen over Gaza’
Het Westen is hypocriet door ongeziene sancties af te kondigen tegen Rusland na de brutale invasie van Oekraïne en tegelijk Israël geen strobreed in de weg te leggen als het aankomt op de bezetting van de Palestijnse gebieden. Commentatoren in binnen- en buitenland hekelden hoe het Westen met twee maten meet … in het voorjaar van 2022. Onder meer The Guardian en De Wereld Morgen wezen op de dubbele standaard van de Verenigde Staten en hun Europese bondgenoten. De recente escalatie aan geweld in de Gazastrook na de terroristische aanvallen van Hamas hadden we dus niet nodig om het Westen te bekritiseren, noch om te weten dat zijn rol in het Midden-Oosten discutabel is. Dat Israël zich ook toen niet aangesproken voelde, hoeft niet te verbazen. O ironie, de toenmalige Israëlische minister van Buitenlandse Zaken beschuldigde Rusland van oorlogsmisdaden in Boetsja, weliswaar pas nadat president Volodimir Zelenski de afzijdige houding van Israël fel had bekritiseerd.
Anderhalf jaar later is met een ‘nieuwe’ oorlog in het Midden-Oosten de groep die het Westen met de vinger wijst alleen maar groter en luidruchtiger geworden. Dat is evenmin verrassend. Wat wel opvalt, is de eenzijdige manier waarop de VS en vooral de EU worden geviseerd. Dat er in de eerste uren en dagen na 7 oktober fouten zijn gemaakt, staat buiten kijf. De Israëlische vlag projecteren op het Berlaymontgebouw kan misschien nog als een spontane, maar weinig subtiele actie van Ursula von der Leyen worden weggezet. Haar bezoek aan Israël – als allereerste westerse leider, buiten haar bevoegdheid als Commissievoorzitter en zonder af te toetsen met de lidstaten – was een regelrechte faux pas. Dat ze het niet nodig vond om een enkele verwijzing te maken naar het internationaal humanitair recht terwijl de EU altijd vooroploopt in de strijd voor de multilaterale wereldorde, getuigde van verregaande amnesie.
Ritueel verontschuldigen
Nadien hadden de ministers van Buitenlandse Zaken, Josep Borrell als Hoge Vertegenwoordiger en Charles Michel als voorzitter van de Europese Raad, de handen vol om de schade te beperken. Daar zijn ze snel in geslaagd, na tien dagen was de boodschap al grondig bijgestuurd. En intussen heeft Von der Leyen volledig bakzeil gehaald. Haar pokerface verraadde het misschien niet, maar in haar recente toespraak tot de EU-ambassadeurs – uitgerekend een maand na 7 oktober – vond ze toch de juiste woorden voor alles wat ze beter eerder al had gezegd. Ze veroordeelde Hamas, dat de eigen burgers als menselijk schild gebruikt, maar sprak haar volledige steun uit voor de bevolking van Gaza en wees Israël op zijn verantwoordelijkheid om zo veel mogelijk te vermijden dat er burgerslachtoffers vallen. ‘Omdat elk mensenleven telt, of het nu een Palestijn of een Israëli is’, zei Von der Leyen.
Wie dus vandaag nog altijd de EU in het vizier neemt, zoals Jan Goossens deed in deze krant (DS 4 november), heeft in het beste geval niet goed opgelet en kan dus intellectuele luiheid worden aangewreven. Of moet het Westen zich misschien telkens opnieuw verontschuldigen wanneer de Israëli’s zich te buiten gaan aan hun disproportionele wraak? Dat is erg vermoeiend en doet een beetje denken aan wat de moslims overkwam na 9/11 en de terroristische aanslagen in Parijs en Brussel. Bij elk nieuw incident werd verwacht dat ze ondubbelzinnig afstand namen van het religieus geïnspireerde geweld en zich er ritueel voor verontschuldigden. Ze leken er zelf verantwoordelijk voor te zijn. Alsof de feiten niet gewoon voor zich spraken.
En de Armeniërs dan?
In het slechtste geval wordt deze oorlog (en de slachtoffers) geïnstrumentaliseerd om nog eens lekker de EU een veeg uit de pan te geven. Niemand betwist dat sommige Europese landen boter op hun hoofd hebben, maar de hypocrisie zit ook op veel andere plekken. In de eerste plaats in Israël natuurlijk, alsook in Washington en bij Hamas, dat geen zier geeft om de eigen bevolking, bij de corrupte Palestijnse Autoriteit en bovenal bij de Arabische wereld, die de Palestijnse kwestie liever onopgelost laat om ze tegen Israël en het Westen te kunnen blijven uitspelen. Vergeten we ook niet dat de Palestijnse critici van de EU nooit voorstellen dat Brussel dan maar de geldkraan dichtdraait (de EU is de grootste donor in de regio). En dat de westerse critici enkele weken geleden niet thuis gaven toen de Azeri (moslims) met de gedoogsteun van Turkije een regelrechte etnische zuivering organiseerden tegen de door Rusland in de steek gelaten Armeniërs (christenen) in Nagorno-Karabach. Zijn Armeniërs dan nog minder waard dan de Palestijnen?
Selectieve hypocrisie over wat echt misloopt en de inflatie aan verontwaardiging is de echte boemerang die niet iedereen ziet aankomen. Inderdaad, wat meer kennis van zaken over niet-westerse regio’s en hun geschiedenis, zoals Carine Defoort bepleitte (DS 7 november), is een belangrijke stap in de goede richting. Maar intentieprocessen van journalisten maken, clichés over de VN debiteren of ons onderwijs culpabiliseren lijkt mij daar niet toe bij te dragen. Vraag het maar aan de Palestijnse homo die asiel kreeg in België, de Iraanse dissidente die vastzit in de gevangenis of de Chinese kunstenaar in ballingschap. Voor hen is er in deze wereld veeleer meer dan minder Westen nodig. Defoort concludeert correct: ‘Opinies zullen naast elkaar blijven bestaan, maar hopelijk niet meer op basis van een perspectief dat zich in alle onwetendheid evident waant.’
Bron: De Standaard