Ton Jongstra: ‘Aantal uren godsdienst halveren? Buitengewoon slecht idee’
N-VA en Open Vld willen één uur godsdienst schrappen en vervangen, klonk het in De Morgen. Het aantal uren godsdienst in het secundair onderwijs halveren vind ik een buitengewoon slecht idee.
De Brusselse samenleving heeft een grote nood aan dialoog. Dat ervaar ik als godsdienstleerkracht in een katholieke secundaire school in Anderlecht, aan de rand van Molenbeek, met een leerlingenpopulatie die voor driekwart moslim is. Dokter Jessy Siongers (Universiteit Gent) schreef acht jaar geleden al in haar onderzoek ‘Jong in Brussel’ dat de Brusselse jeugd steeds meer eilanden vormt, waarbij het ‘tegen de ander zijn’ een manier is om de eigen identiteit te versterken. Dat de situatie sindsdien niet is verbeterd, hebben wij van dichtbij kunnen zien gebeuren, aangezien een school een weerspiegeling is van de maatschappij waar zij in staat. We hebben waargenomen hoe onze leerlingen onderhevig zijn aan de invloeden van een radicaliserende versie van de islam, waarbij sommigen van hen ons verbaasden door hun sympathie voor IS te uiten of hun solidariteit met de Palestijnse bevolking die wordt onderdrukt door de westerse wereld, hetgeen volgens hen ooit vergolden zal worden.
Hier raak je de kiem van een maatschappelijke kwestie die ook in de kiem moet worden aangepakt, niet pas wanneer het te laat is. Als school hebben we hierin een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dat betekent dat je met deze leerlingen in gesprek moet gaan en juist wél met hen moet spreken over hun godsdienst. Een ‘neutrale’ houding is hierbij absoluut onvoldoende. Door hen aan te spreken op hun godsdienstig engagement en zelf te spreken vanuit je eigen persoonlijke godsdienstige engagement, gebeurt er op een bepaald moment iets in de ontmoeting. Er ontstaat een openheid en er worden spanningen, frustraties, angsten verwoord, maar er kan ook iets nieuws groeien.
In onze school hebben dit soort gesprekken in de klas geleid tot het Erasmus+-project ‘Ambassadeurs van de dialoog’, waarbij tien moslim- en tien christenleerlingen van onze school met een groep van dezelfde samenstelling van de Haifa Carmel High School samen een week door Israël en de Palestijnse gebieden reisden, en enkele maanden later in Brussel en andere Belgische steden. Deze life-changing experience heeft vooroordelen en stereotypen afgebroken, hetgeen in de hele school heeft doorgewerkt. Op zo’n vijfentwintig plaatsen in Vlaanderen zijn de deelnemers aan het project op verzoek over hun ervaring gaan vertellen. Ze brachten een doorleefde boodschap van respect en broederlijkheid.
De ruimte in een school waar deze dialoog kan plaatsvinden zijn de godsdienstlessen. Dat dit kan worden opgevangen door het meer neutrale vak LEF is een illusie. Een dialoog op gang brengen is niet mogelijk op een ‘neutrale manier’, het vraagt dat je je eigen engagement ter sprake brengt. Het aantal godsdienstlessen halveren is daarom maatschappelijk onverantwoord.
De dialoog met de islam is voor onze Belgische samenleving een van de grote uitdagingen, zoals voor heel Europa. In deze dialoog is de godsdienstige dimensie essentieel. De grote verschillen tussen de islam en de westerse wereld zijn niet alleen cultureel, maar hebben hun fundament in de godsdienst. Daarom moet al op het niveau van de jongeren in de dialoog ook de godsdienstige dimensie ter sprake komen. Wanneer we dit overslaan zullen we nooit tot een evenwichtige maatschappelijke situatie komen. Ik hoop dat de onderhandelaars bij het nieuwe Vlaamse regeerakkoord zich dit realiseren.
Bron: De Morgen