Willem Lemmens: ‘Welk kritisch debat over abortus?’
Volgens Monica De Coninck vond er in 2018 wel degelijk een diepgaand ethisch debat plaats over de aanpassing van de abortuswet (DS 27 november). De Coninck schrijft dat ze ‘bedachtzaam waren en beslissingen wilden nemen na reflectie en in alle sereniteit’ en dat ze ‘partijpolitieke spelletjes’ wilden vermijden. In de schoot van een parlementaire commissie zijn toen verschillende experts gehoord.
Zelf ben ik als ethicus en filosoof gevraagd om voor die commissie te verschijnen. Het viel mij op dat mijn kritische vragen over de zogenaamde hoogdringendheid van de wetsaanpassing niet in goede aarde vielen bij de Franstalige en Vlaamse socialisten en de liberalen. Ik bepleitte het behoud van de toenmalige wet, die misschien niet ideaal was, maar abortus voor niet-medische redenen mogelijk maakt tot 12 weken. Ook bepleitte ik dat abortus het best niet als een neutrale medische handeling wordt gezien. Waarom was die uitbreiding zo dringend nodig?
Ik heb geen enkel redelijk antwoord gekregen op mijn bezorgde vragen. Het was voor mij duidelijk dat die commissie doorgestoken kaart was: de politici hadden al beslist wat de uitkomst van de debatten zou zijn. Bijna alle experts die aan het woord kwamen, hielden een pleidooi voor de uitbreiding van de wet. Hun belangrijkste argument was dat de wet moest aangepast worden aan de realiteit van vandaag. Dat heet dan wetgeving op wetenschappelijke basis.
De Coninck formuleerde tijdens de hoorzitting van de commissie ook een bedenking bij mijn interventie: ze vroeg zich af op welke wetenschappelijke basis mijn ethiek was gebouwd. Alsof ethiek een kwestie is van wetenschappelijke bevindingen toepassen. Een andere opmerking die kon tellen kwam van een Open VLD’er: waarom ik mij verzette tegen wat de democratisch gekozen meerderheid van de bevolking wil. Een Waalse socialiste stelde zelfs mijn geestesgesteldheid in vraag.
Ondertussen wordt stilaan duidelijk wat de uitbreiding van de abortuswet inhoudt: de wet wordt aan de praktijk aangepast, waarbij abortus een medische handeling wordt en een louter juridisch afdwingbare dienstverlening in naam van de zelfbeschikking.
Kritische stemmen die opkomen voor een echt debat en vragen dat de bevolking breed en genuanceerd zou worden geïnformeerd over alle aspecten van een complexe problematiek als abortus of euthanasie worden verdacht gemaakt of misprijzend aangekeken. In zo’n context worden echte democratische debatten over fundamentele ethische kwesties niets anders dan ‘politieke spelletjes’. Als democraat vind ik dat onze bevolking beter verdient.