Tim Brys: ‘Bekommer u om wie levensmoe is’
Eufemismen spelen een specifieke rol in taal. In het originele Grieks betekende euphemizein iets als “spreken met mooie woorden.” Eufemismen zijn verbloemingen die de luisteraar ‘beschermen’ tegen een ‘niet zo aangename’ realiteit – om het met een eufemisme te zeggen. De ene keer dienen eufemismen om een moreel bezwaarlijke zaak te verbergen. “Endlösung” bijvoorbeeld. Of “enhanced interrogation techniques.”
Andere keren worden eufemismen gebruikt, niet om een moreel bezwaarlijke zaak te verbergen, maar net omdat de samenleving haar morele kompas hercalibreert. “Zelfdoding” bijvoorbeeld. Of “zwangerschapsonderbreking.” De realiteit blijft onaangenaam, maar het morele oordeel erover verandert en er is dus nieuwe, zachtere taal nodig.
Deze week pleitte voorzitter van de Christelijke Mutualiteiten (CM), Luc Van Gorp, dat een uitbreiding van de euthanasiewetgeving soelaas moet bieden voor de versnellende vergrijzing. Ook wie het leven moe is moet “uit het leven kunnen stappen,” stelt hij met een courant eufemisme. Dat zou de sociale zekerheid redden. Met zijn radicale voorstel ziet Van Gorp zich echter genoodzaakt om taalkundig te innoveren: om de voorgestelde realiteit gemakkelijker te slikken moeten we het niet meer hebben over “zelfdoding” of zelfs “uit het leven stappen”, maar over “het leven teruggeven.”
Teruggeven aan wie? Aan God? Van Gorp zit de nog steeds christelijke mutualiteiten voor. Zijn oplossing kan echter niet bepaald christelijk genoemd worden. Toevallig publiceerde de paus deze week een nieuwe verklaring genaamd “dignitas infinita”, waarin hij stelt dat het menselijke leven van oneindige waarde is. Wat Van Gorp voorstelt is eerder een stap in de richting van de trivialisering van het leven. Hij kreeg dan ook de wind van voren van CD&V, maar ook vanuit andere politieke hoeken.
Onlangs wou een Grieks-Franse dakloze die het leven moe was in Halle voor de trein springen. Een vrouw stopte hem echter, zei dat hij zijn problemen eerst met God moest bespreken en stuurde hem naar de kerk van mijn schoonouders. Zij vingen hem enkele dagen op, hielpen hem naar Griekenland te reizen om daar zijn papieren in orde te brengen, en ontvingen hem onlangs opnieuw met geregulariseerde identiteitspapieren in hand. Hij kan zijn leven in België heropstarten.
Wat zou Van Gorp gezegd hebben tegen die man? Dat als hij het leven moe was, hij maar moest springen? Het zou namelijk een win-win situatie zijn: hij moet zich niet meer door het leven sleuren en de sociale zekerheid moet zich niet meer om hem bekommeren. Uiteraard zou Van Gorp niet zo cru zijn om dat te zeggen. Deze dakloze was trouwens ook geen senior. Maar waarom zouden we discrimineren op basis van leeftijd? Levensmoe is levensmoe, niet? Zoals al vaker gezegd is deze week kunnen we ons beter bekommeren om mensen die het leven moe zijn, dan ze onder de trein te gooien om onze sociale zekerheid te redden.
Bron: De wereld morgen
https://www.dewereldmorgen.be/community/bekommer-u-om-wie-levensmoe-is/