Thérèse Leysen: ‘Geachte minister Smet, dit zijn onze voorstellen’
We leven in een maatschappij waar aanzien en macht, rijkdom en materiële welvaart een belangrijke plaats innemen. “Alles moet kunnen, je leeft maar één keer, vrijheid-blijheid”, zijn slagzinnen met een grote permissiviteit tot gevolg. Uiteindelijk leidt dit alles niet tot geluk, maar tot leegte en verder tot een gevoel van zinloosheid. Soms leiden deze gevoelens tot het losbarsten van onzinnig geweld en losbandigheid.
Daartegenover staat dat een beleven van belangrijke morele waarden het fundament vormen van een menselijke samenleving. Ook een religieus besef geeft zin aan het leven. Religie gaat over iets wezenlijks, iets wat het eigen “ik” overschrijdt. Daarnaast zijn religies bronnen van waarden.
Het is daarom belangrijk dat opvoeders, ouders en scholen, morele waarden doorgeven en voorleven. Ze spelen een belangrijke rol bij het bepalen van de toekomst van de samenleving.
Naast het aanbrengen van parate kennis en vaardigheden, bieden scholen fundamentele morele waarden aan. In katholieke scholen worden deze waarden gevoed vanuit een gelovige traditie. Zo schrijft Paulus in zijn brief aan de christenen van Filippi: “Houd uw aandacht gevestigd op al wat waar, op al wat edel, rein, rechtvaardig, liefelijk en welgevallig is, op al wat deugd heet en lof verdient”. Katholieke scholen kunnen gemakkelijk inspiratie vinden in het voorbeeld van Jezus. Ook gaan zij met hun leerlingen in gesprek over het mysterie van leven en dood, over God.
De meeste katholieke scholen hebben een uitgeschreven opvoedingsproject. Daarin expliciteren zij welke christelijke waarden in hun school voorop staan. In het huidige maatschappelijke klimaat is het niet altijd even gemakkelijk om deze waarden naleving te doen vinden bij de leerlingen. Ook zij zijn slachtoffer van de consumptiemaatschappij. Het is soms roeien tegen de stroom in. Daarom is het van wezenlijk belang dat de leerkrachten gestimuleerd worden om de waardenopvoeding bij hun leerlingen te blijven implementeren in hun lessen, in hun dagelijks omgang met de leerlingen.
Scholen stimuleren het zelfstandig denken en oordelen, het ontwikkelen van inzicht en visie. Scholen moeten jonge mensen vormen die in iets geloven, die hoge idealen nastreven, die zich durven te engageren, die hopen dat hun inspanningen leiden tot een betere wereld. Deze jonge mensen zullen morgen de volwassenen zijn naar wie anderen kunnen opkijken omwille van hun beginselvastheid, hun morele verantwoordelijkheid. Deze volwassenen van morgen mogen er niet voor terugdeinzen de toon aan te geven, een lichtend voorbeeld te zijn. Zij moeten mensen zijn die het goede willen, die klaar zien, die met overleg en vastberadenheid handelen, die hun plichten vervullen en niet hun rechten prioritair stellen, mensen die weerstaan aan de verlokkingen van de welvaartstaat.
Maar scholen kunnen het niet alleen. Ouders hebben een eerste belangrijk rol in de opvoeding van hun kinderen. Ouders kiezen een school die aansluit bij hun eigen waarden. Ouders en school moeten samenwerken. Ouders moeten het wezenlijk belangrijke voor ogen houden, moeten limieten durven stellen. Ook zij moeten wat niet door de beugel kan aan de kaak stellen, niet meelopen met de massa uit gemakzucht.
Dat doet me denken aan de rellen in Groot-Brittannië die stilaan aan het bekoelen zijn, maar waar we best niet al te licht over gaan. Ik weet dat het geweld in Londen niet tot de conclusie leidt dat ze simpelweg een gevolg zijn van een verwaarloosde opvoeding. Toch is een goede opvoeding een waarborg voor de maatschappij van morgen. Immers, de jongeren van vandaag zijn de volwassenen van morgen. Zij zullen morgen de beslissingen moeten nemen voor een maatschappij met aandacht voor de zwakkeren en zij zullen op hun beurt een voorbeeld moeten zijn voor hun kinderen.
Over enkele dagen begint de school weer. Laat ons hopen dat vele toegewijde en goede leerkrachten hun leerlingen voorbereiden op een leven met een hoge moraal, een leven met verantwoordelijkheidszin, een leven waarin het algemeen maatschappelijk belang primeert op het eigen gewin.
Bron: De Morgen